Mụn rộp sinh dục là một trong số các bệnh lây lan qua đường tình dục đang được quan tâm bởi rất nhiều người. Tỉ lệ mắc bệnh mụn rộp sinh dục ngày càng tăng. Theo thống kê ở Pháp hiện tại đang có hơn 2 triệu người bị mụn rộp sinh dục. Trong số này có 1/3 số người có tâm lý e ngại không muốn tới gặp bác sĩ hoặc nói chuyện với bạn đời về vấn đề của mình vì quá lo sợ. Điều này ảnh hưởng rất nhiều tới công tác điều trị và phòng ngừa. Bài viết duới đây, Trungtamytengabay.vn sẽ chia sẻ đầy đủ các thông tin cần thiết về bệnh.
Mụn rộp sinh dục là gì?
Mụn rộp sinh dục còn gọi là herpes sinh dục là một bệnh lây truyền qua đường tình dục phổ biến (STDs) mà bất kỳ người hoạt động tình dục nào cũng có thể mắc phải. Hầu hết những người bị mụn rộp sinh dục không biết họ mắc bệnh này. Đó là do ở hầu hết mọi người, bệnh không biểu hiện triệu chứng hoặc nếu có thì cũng rất nhẹ.
Mụn rộp sinh dục là loại bệnh khó chữa khỏi, tuy nhiên việc dùng thuốc có thể rút ngắn thời gian tái phát các triệu chứng của bệnh, làm cho nó ít nghiêm trọng hơn hoặc thậm chí ngăn chặn xảy ra.
Nguyên nhân mụn rộp sinh dục
Hai loại nhiễm virus herpes simplex (HSV) có thể gây ra mụn rộp sinh dục:
HSV-2: Đây là loại thường gây ra mụn rộp sinh dục. Virus lây lan qua tiếp xúc tình dục và tiếp xúc da. HSV-2 rất phổ biến và rất dễ lây lan, cho dù bạn có vết thương hở hay không.
HSV-1: Đây là loại thường gây ra vết loét lạnh hoặc mụn nước sốt quanh miệng. HSV-1 thường lây lan qua tiếp xúc da, mặc dù nó có thể lây sang vùng sinh dục khi quan hệ tình dục bằng miệng. Tái phát ít thường xuyên hơn so với nhiễm HSV-2.
Các yếu tố nguy cơ
Nguy cơ bị nhiễm herpes sinh dục có thể tăng trong các trường hợp:
- Là phụ nữ. Phụ nữ có nhiều khả năng bị mụn rộp sinh dục hơn nam giới. Virus lây truyền qua đường tình dục dễ dàng hơn từ nam sang nữ so với từ nữ sang nam.
- Người có nhiều bạn tình. Mỗi đối tác tình dục bổ sung làm tăng nguy cơ tiếp xúc với vi-rút gây ra mụn rộp sinh dục.
Đường lây truyền bệnh mụn rộp sinh dục
Mụn rộp sinh dục lây truyền qua quan hệ tình dục qua đường âm đạo, hậu môn hoặc miệng với người mắc bệnh.
Nếu không bị herpes, có thể bị nhiễm bệnh nếu tiếp xúc với virus herpes trong các trường hợp sau:
- Một mụn rộp lở loét.
- Nước bọt (nếu bạn tình bị nhiễm herpes miệng) hoặc dịch tiết sinh dục (nếu bạn tình bị nhiễm herpes sinh dục);
- Da ở vùng miệng nếu bạn tình bị nhiễm herpes miệng, hoặc da ở vùng sinh dục nếu bạn tình bị nhiễm herpes sinh dục.
- Có thể bị mụn rộp từ bạn tình không có vết loét rõ ràng hoặc bạn tình có thể không biết mình bị nhiễm bệnh. Cũng có thể bị mụn rộp sinh dục nếu bạn quan hệ tình dục bằng miệng từ bạn tình có mụn rộp sinh dục ở miệng.
Vì virus chết nhanh chóng bên ngoài cơ thể nên gần như không thể bị nhiễm trùng thông qua tiếp xúc với nhà vệ sinh, khăn hoặc các vật thể khác được sử dụng bởi người bị nhiễm bệnh.
Các giai đoạn phát triển của bệnh
Bệnh phát triển qua hai giai đoạn:
- Sơ nhiễm: Diễn biến kéo dài từ 2 – 6 tuần. Ở giai đoạn này lây nhiễm virus qua giao hợp, gây sốt và rất đau vùng sinh dục, các tổn thương là những chùm mọng nước, khi vỡ ra cho những vết loét tròn.
- Tái phát: Phát ban thường kèm theo cảm giác nóng bỏng, ngứa, gồm những mụn nước nhỏ chứa dịch trong, mọc thành chùm trên nền hồng ban, sau vài giờ hóa đục, vỡ ra, sau đó se dần xếp thành chùm. Diễn biến sau 1 tuần tự biến mất không để lại sẹo. Các yếu tố gây tái phát gồm: sốt, cảm, ánh sáng mặt trời choáng, xúc cảm, chấn thương cơ học, kinh nguyệt, giao hợp,…
Triệu chứng mụn rộp sinh dục
Người bệnh có thể nhiễm bệnh mà không bao giờ nhận thấy có các triệu chứng do nhiễm HSV. Người bệnh cũng có thể nhận thấy các triệu chứng trong vòng một vài ngày đến vài tuần sau khi tiếp xúc lần đầu hoặc có thể không có các đợt bùng phát ban đầu cho đến vài tháng hoặc thậm chí nhiều năm sau khi bị nhiễm bệnh.
Các triệu chứng xảy ra ngay sau khi một người bị nhiễm bệnh có xu hướng nghiêm trọng. Chúng có thể bắt đầu như những mụn nước nhỏ cuối cùng vỡ ra và tạo ra những vết loét thô ráp, đau đớn đóng vảy và lành trong vòng vài tuần. Các mụn nước và vết loét có thể đi kèm các triệu chứng giống như cúm với sốt và sưng hạch bạch huyết.
Bất kỳ triệu chứng nào sau đây của nhiễm HSV ở bộ phận sinh dục đều có thể xảy ra ở nam hay nữ:
- Vùng xung quanh bộ phận sinh dục nứt, chợt hoặc đỏ mà không đau, ngứa hoặc ngứa ran.
- Ngứa hoặc ngứa ran xung quanh bộ phận sinh dục hoặc vùng hậu môn.
- Các mụn nước nhỏ vỡ ra và gây ra vết loét đau đớn. Chúng có thể ở trên hoặc xung quanh bộ phận sinh dục (dương vật hoặc âm đạo) hoặc trên mông, đùi hoặc khu vực trực tràng. Hiếm gặp hơn, mụn nước có thể xảy ra bên trong niệu đạo – ống dẫn nước tiểu ra khỏi cơ thể.
- Đau do nước tiểu đi qua vết loét – đây đặc biệt là một vấn đề ở phụ nữ.
- Nhức đầu.
- Đau lưng.
- Các triệu chứng giống như cúm, bao gồm sốt, sưng hạch và mệt mỏi.
Mụn rộp sinh dục không phải là tình trạng duy nhất có thể tạo ra các triệu chứng này. Đôi khi, HSV bị nhầm lẫn với nhiễm trùng nấm âm đạo, nhiễm khuẩn hoặc nhiễm trùng bàng quang. Cách duy nhất để biết liệu chúng là kết quả của HSV hay tình trạng khác là được kiểm tra bởi nhân viên y tế.
Mụn rộp sinh dục được chẩn đoán như thế nào?
Thông thường, bác sĩ có thể chẩn đoán mụn rộp sinh dục bằng cách nhìn vào vết loét. Bác sĩ hoặc y tá cũng có thể sử dụng tăm bông để lấy mẫu chất lỏng từ vết đau để xét nghiệm mụn rộp sinh dục trong phòng thí nghiệm.
Mụn rộp sinh dục có thể khó chẩn đoán, đặc biệt là giữa các đợt bùng phát. Xét nghiệm máu tìm kháng thể với virus herpes có thể giúp chẩn đoán herpes ở phụ nữ mà không có triệu chứng hoặc giữa các đợt bùng phát.
Nguyên nhân nào gây ra triệu chứng quay trở lại?
Khi các triệu chứng tái phát, chúng thường xuất hiện trong thời gian căng thẳng hoặc bệnh tật. Đó là bởi vì, trong những khoảng thời gian này, hệ thống miễn dịch của cơ thể có thể ít có khả năng ức chế virus và khiến nó không hoạt động.
Các nguyên nhân làm triệu chứng tái phát có thể bao gồm:
- Mệt mỏi.
- Bệnh.
- Quan hệ tình dục.
- Hành kinh.
- Stress.
- Phẫu thuật.
- Chấn thương.
- Biến chứng.
Mụn rộp sinh dục có nguy hiểm không?
Khi mắc phải mụn rộp sinh dục, ngoài biểu hiện là các vết loét ở da, người bệnh sẽ có cảm giác khó chịu, nhói đau ở vị trí các vết loét, kéo dài tới khi chữa trị dứt điểm.
Khi quan hệ, mụn rộp sinh dục gây ra cảm giác đau rát, từ đó ảnh hưởng nghiêm trọng tới khoái cảm của cuộc “yêu”. Ngoài ra, việc đi vệ sinh hằng ngày cũng trở nên khó khăn với tiểu dắt nhiều lần trong ngày, tiểu buốt.
Các biến chứng liên quan đến mụn rộp sinh dục có thể bao gồm:
- Nhiễm các bệnh lây qua đường tình dục khác. Các vết loét ở bộ phận sinh dục làm tăng nguy cơ lây truyền hoặc mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác, bao gồm cả AIDS.
- Nhiễm trùng sơ sinh. Em bé sinh ra từ các bà mẹ bị nhiễm bệnh có thể tiếp xúc với virus trong quá trình sinh nở. Điều này có thể dẫn đến tổn thương não, mù hoặc tử vong cho trẻ sơ sinh.
- Vấn đề về bàng quang. Trong một số trường hợp, các vết loét liên quan đến mụn rộp sinh dục có thể gây viêm quanh ống dẫn nước tiểu từ bàng quang ra vùng bên ngoài (niệu đạo). Sưng có thể gây tắc niệu đạo trong vài ngày, đòi hỏi phải đặt ống thông để dẫn lưu bàng quang.
- Viêm màng não. Trong một số trường hợp hiếm gặp, nhiễm HSV dẫn đến viêm màng và dịch não tủy bao quanh não và tủy sống.
- Viêm trực tràng (viêm ruột). Mụn rộp sinh dục có thể dẫn đến viêm niêm mạc trực tràng, đặc biệt ở nam giới có quan hệ tình dục với nam giới.
Mụn rộp sinh dục có tự khỏi không?
Tốc độ phát triển và lây lan của bệnh là rất nhanh, mức độ nguy hiểm cao và khả năng tự khỏi là không có nếu như không phát hiện và điều trị bệnh đúng cách.
Người bệnh nên nhanh chóng đi khám sức khỏe nếu như phát hiện bất kì dấu hiệu nào của mụn rộp sinh dục để giảm thiểu các tác hại do bệnh gây ra.
Cách điều trị mụn rộp sinh dục tại nhà
Mụn rộp sinh dục có chữa được không?
Mụn rộp sinh dục không thể chữa khỏi hoàn toàn. Nhưng có rất nhiều phương pháp điều trị cho các triệu chứng của bệnh và để giúp ngăn chặn các đợt bùng phát bệnh xảy ra – hoặc ít nhất là để giảm tần xuất tái phát.
Thuốc trị mụn rộp sinh dục
Mọi người thường quan tâm tới Thuốc kháng sinh chữa mụn rộp sinh dục. Tuy nhiên, kháng sinh chỉ có thể tác dụng đối với vi khuẩn mà không thể tiêu diệt virus. Nguyên nhân là vì virus có cấu tạo khác hoàn toàn với vi khuẩn. Loại thuốc thực sự có hiệu quả là các thuốc kháng virus.
Thuốc kháng virus là phương pháp điều trị phổ biến nhất đối với nhiễm trùng mụn rộp sinh dục.
Thuốc bôi mụn rộp sinh dục thường được bác sĩ chỉ định ở mụn rộp sinh dục giai đoạn đầu.
Các phương pháp điều trị bằng thuốc kháng virus có thể ngăn chặn virus nhân lên bên trong cơ thể, làm giảm khả năng nhiễm trùng lây lan và gây ra dịch bệnh. Chúng cũng có thể giúp ngăn ngừa truyền virus cho bạn tình.
Một số thuốc điều trị kháng virus phổ biến đối với mụn rộp sinh dục bao gồm:
- Valacyclovir (Valtrex).
- Famciclovir (Famvir).
- Acyclovir (Zovirax).
Bác sĩ chỉ có thể đề nghị phương pháp điều trị bằng thuốc kháng virus nếu bắt đầu thấy các triệu chứng của một ổ dịch. Nhưng có thể cần dùng thuốc kháng virus hàng ngày nếu thường xuyên bùng phát các triệu chứng, đặc biệt là các triệu chứng nghiêm trọng.
Bác sĩ có thể đề nghị các loại thuốc giảm đau như Ibuprofen (Advil) để giúp giảm bất kỳ đau đớn hoặc khó chịu nào trước và trong khi bùng phát bệnh.
Cũng có thể đặt một túi nước đá được bọc trong một chiếc khăn sạch trên bộ phận sinh dục để giảm viêm trong khi bùng phát.
Thuốc nam trị mụn rộp sinh dục
Hãy nhanh chóng tới các cơ sở y tế để tiến hành kiểm tra nếu như bạn nhận ra một số dấu hiệu mụn rộp sinh dục. Việc phát hiện bệnh sớm sẽ giúp cho bạn nhanh tìm ra phương án, cách chữa bệnh mụn rộp sinh dục phù hợp.
Cần tuân thủ điều trị đúng theo chỉ định của bác sĩ để hiệu quả chữa bệnh được đảm bảo. Khi tình trạng bệnh còn nhẹ, bạn có thể tham khảo ý kiến của bác sĩ về việc áp dụng một vài cách dùng thuốc nam. Sau đây là vài cách trị mụn rộp sinh dục mà bạn có thể tham khảo:
Mật ong: Đây là loại thực phẩm tự nhiên được đánh giá rất cao với sự hữu ích và rất tốt cho sức khỏe con người. Dùng tăm bông chấm mật ong sau đó thoa lên vùng da bị mụn rộp, 30 phút sau thì rửa lại với nước sạch.
Trà đen: Hiệu quả kháng virus, kháng viêm và giảm đau của trà đen thực sự tốt. Ngâm một túi trà đen trong nước ấm khoảng vài phút, sau đó chườm lên vùng mụn rộp sẽ giúp giảm triệu chứng gây ra.
Nha đam: Thoa nước ép nha đam lên vùng da mụn rộp cũng là một trong những cách chữa bệnh mụn rộp sinh dục ở cả nam và nữ hiệu quả. Vết thương sẽ được thanh nhiệt, giảm những kích ứng do herpes gây ra, thời gian hồi phục của vết thương cũng sẽ được rút ngắn.
Rễ cam thảo:
- Glycyrrhizic trong cam thảo có khả năng kháng virus mụn rộp sinh dục rất cao, giúp nâng cao sức đề kháng và làm dịu vết thương.
- Cách làm rất dễ dàng: Cho 3/2 thìa bột cam thảo hòa với 3/2 thìa nước, tiếp theo bôi hỗn hợp thu được lên vùng mụn rộp, sau đó rửa sạch lại với nước.
Lysine: Lysine có nhiều ở các thực phẩm như thịt gà, trứng, cá,… Bổ sung các thực phẩm giàu Lysine vào khẩu phần ăn hằng ngày sẽ giúp ngăn ngừa sự phát triển và lan ra của các vết mụn rộp.
Tỏi: Allicin có trong tỏi là một chất tự nhiên có khả năng kháng viêm rất tốt. Giã nhỏ tỏi rồi đắp lên các vết mụn sẽ giúp giảm hiện tượng viêm nhiễm và làm teo dần các vết mụn.
Tinh dầu trà xanh: Trước khi ngủ, bạn có thể thoa một ít tinh dầu trà xanh vừa đủ lên các vết loét, hiệu quả nhận được sẽ khiến bạn bất ngờ.
Bột bắp sấy khô, bột baking soda: Khả năng làm khô vết thương bị loét do virus herpes simplex gây ra của các bột này được đánh giá khá cao. Trộn hai bột này rồi bôi hỗn hợp thu được lên các vết loét.
Lá sầu đâu: Thảo dược này có tác dụng kháng virus hiệu quả, ngăn ngừa khả năng lan rộng của mụn rộp sinh dục. Cách dùng là nghiền nát lá sầu đâu rồi thoa lên vùng da bị tổn thương.
Trên đây là một vài cách dùng thuốc nam mà bạn có thể tham khảo trong việc điều trị. Các cách kể trên chỉ nên thực hiện khi bệnh đang ở giai đoạn đầu. Tốt nhất là bạn vẫn nên tới các cơ sở y tế. phòng khám chuyên khoa để được các bác sĩ thăm khám, đưa ra lời khuyên và cách điều trị hiệu quả nhất.
Phòng ngừa
Dưới đây là một số phương pháp để đảm bảo herpes không lây truyền từ người khác:
- Đeo bao cao su hoặc biện pháp bảo vệ khác khi quan hệ tình dục. Điều này có thể giúp bảo vệ vùng bộ phận sinh dục khỏi chất lỏng bị nhiễm bệnh trong bộ phận sinh dục của bạn tình. Hãy nhớ rằng một người có dương vật không cần phải xuất tinh để truyền virus mà chạm vào mô bị nhiễm trùng bằng miệng, bộ phận sinh dục hoặc hậu môn cũng có thể bị nhiễm virus.
- Kiểm tra thường xuyên để đảm bảo rằng không mang virust, đặc biệt là nếu bạn có hoạt động tình dục với nhiều người. Hãy chắc chắn rằng tất cả các bạn tình của bạn đã được kiểm tra trước khi bạn quan hệ tình dục.
- Hạn chế số lượng bạn tình của bạn để giảm khả năng bạn vô tình tiếp xúc với virus từ một bạn tình mới hoặc bạn tình có thể quan hệ tình dục với các đối tác khác.
- Không sử dụng thụt rửa hoặc các sản phẩm có mùi thơm cho âm đạo. Thụt rửa có thể phá vỡ sự cân bằng của vi khuẩn lành mạnh trong âm đạo và làm cho bạn dễ bị nhiễm cả virus và vi khuẩn.
Phòng ngừa ở phụ nữ có thai
Nếu bạn đang mang thai và biết mình bị mụn rộp sinh dục, hãy nói với bác sĩ của bạn. Nếu bạn nghĩ rằng bạn có thể bị mụn rộp sinh dục, hãy yêu cầu được kiểm tra.
Bác sĩ có thể khuyên bạn nên bắt đầu dùng thuốc kháng virus herpes vào cuối thai kỳ để cố gắng ngăn chặn sự bùng phát trong thời gian sinh nở. Nếu bạn đang có một ổ dịch khi bạn chuyển dạ, bác sĩ có thể sẽ đề nghị mổ lấy thai để giảm nguy cơ truyền virus cho con.
Tài liệu tham khảo:
- Genital Herpes – CDC Fact Sheet (Detailed).
https://www.cdc.gov/std/herpes/stdfact-herpes-detailed.htm - What is the mortality and morbidity associated with herpes simplex virus (HSV) infection?
https://www.medscape.com/answers/1132351-109379/what-is-the-mortality-and-morbidity-associated-with-herpes-simplex-virus-hsv-infection - This early human ancestor is to blame for genital herpes.
https://edition.cnn.com/2017/10/02/health/early-human-ancestor-genital-herpes/index.html
